حمد الکعبی، نماینده دائم امارات متحده عربی در مقر سازمانهای بینالمللی در وین "نگرانی عمیق" این کشور از برنامههای مناقشهبرانگیز هستهای جمهوری اسلامی را ابراز کرد.
نشریه اماراتی "نشنال" که در لندن منتشر میشود و به مسائل خاورمیانه میپردازد روز دوشنبه، ۱۶ مرداد به نقل از الکعبی نوشت، برنامههای هستهای ایران "کاربرد صلحآمیز واقعبینانهای ندارد."
بنابر این گزارش، دیپلمات ارشد اماراتی به تازگی در یک نشست منع گسترش تسلیحات اتمی که در وین برگزار شد ایران را برای رفع نگرانیها و ایجاد اطمینان از صلحآمیز بودن برنامههای هستهای خود به "همکاری کامل" با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی فراخواند.
بر پایه توافق هستهای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) میان جمهوری اسلامی و کشورهای موسوم به ۱+۵، محدودیتهای شدیدی در زمینه سطح غنیسازی اورانیوم و میزان ذخیره آن در ایران اعمال شد. تهران از چند سال پیش در واکنش به خروج آمریکا از برجام، از اجرای این محدودیتها سرباز زده است.
تعهدهای برجامی و نظارتهای آژانس
ایران اردیبهشت سال ۹۸ و در نخستین سالروز خروج آمریکا از برجام به صورت مرحلهای اجرای تعهدات برجامی خود و نظارتهای آژانس را محدود کرد.
در حالی که در برجام سطح مجاز غنیسازی اورانیوم در ایران کمتر از چهار درصد تعیین شده، جمهوری اسلامی در حال حاضر دستکم غنیسازی تا ۶۰ درصد را اعلام کرده و ذخیره اورانیوم غنی شده خود را تا خرداد امسال به بیش از ۲۳ برابر حد مجاز افزایش داده است.
به نوشته نشریه نشنال حمد الکعبی و شمار دیگری از دیپلماتها در وین از این که مذاکرات احیای برجام پس از بیش از دو سال همچنان بدون نتیجه مانده به شدت ابراز نگرانی کردهاند.
مذاکرات احیای برجام فروردین دو سال پیش با حضور نمایندگان پنج کشور باقی مانده در توافق هستهای در وین آغاز شد. آمریکا در این مذاکرات به صورت غیرمستقیم مشارکت داشته است.
با این حال علت به نتیجه نرسیدن این مذاکرات به طور عمده حل نشدن اختلافها میان تهران و کشورهای غربی، به خصوص ایالات متحده عنوان میشود.
سایه جنبش اعتراضی بر احیای برجام
به نظر میرسد جنبش اعتراضی بیسابقه در ایران که با شعار "زن، زندگی، آزادی" اواخر شهریور ماه سال پیش آغاز شد و سرکوب خشونتبار معترضان، کشورهای غربی را نسبت به احیای برجام و رسیدن به توافق جدید با جمهوری اسلامی بدبینتر از گذشته کرده است.
مقامهای ارشد آمریکایی بارها گفتهاند احیای برجام در دستور کار آنها قرار ندارد، گرچه مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن برای آزادی شماری از زندانیان دو تابعیتی در ازای آزادسازی مشروط بخشی از داراییهای بلوکه شده ایران در این مدت ادامه داشته است.
روابط میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی از مدتها پیش دچار تنش شده که محدود کردن کار بازرسان و عدم ارائه توضیحات شفاف و کافی تهران درباره برخی پرسشها از جمله در مورد منشاء مواد رادیو اکتیو کشف شده در چند سایت اعلام نشده، از علتهای اصلی آن به شمار میرود.
نماینده دائم امارات در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین تاکید کرده که این کشور همچنان از دیپلماسی و گفتوگو برای برطرف کردن نگرانیها در مورد صلحآمیز بودن اهداف برنامه هستهای جمهوری اسلامی استقبال میکند.
تردید درباره کارکرد صلحآمیز فعالیت هستهای ایران
حمد الکعبی با اشاره به فعالیتهای جمهوری اسلامی در زمینه غنیسازی اورانیوم تا سطوح ۲۰ و ۶۰ درصد، تاکید کرده که این اقدام نه با تعهدات برجامی همخوان است و نه کارکرد واقعبینانه صلحآمیز دارد و به همین دلیل امارات متحده عربی را عمیقا نگران میکند.
او جمهوری اسلامی را فراخواند به گونهای قابل راستیآزمایی در مسیر رفع نگرانیها و ابهامزدایی از فعالیتهای هستهای خود اقدام و نگرانیهای آژانس و جامعه جهانی در زمینه منع اشاعه سلاح اتمی را بر طرف کند.
جمهوری اسلامی منکر تلاش برای دست یافتن به سلاح اتمی است و ایالات متحده را مسئول شرایط پیچیده و مبهم کنونی معرفی میکند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که چند بار به ایران سفر و با مقامهای ارشد جمهوری اسلامی مذاکره کرده میگوید در زمینه رفع ابهامها پیشرفتهایی حاصل شده اما نه به میزانی که او امید داشته است.